Thuốc điều trị hen phế quản

Các triệu chứng hen  khác nhau giữa các đối tượng, có thể thường xuyên hoặc triệu chứng tại một số thời điểm nhất định. Các dấu hiệu và triệu chứng hen phế quản bao gồm khó thở, đau tức ngực, ho hoặc thở khò khè. Tiếng huýt sáo hoặc khò khè khi thở ra (phổ biến bệnh hen phế quản ở trẻ em).

Nếu bệnh nhân tăng khó thở, các triệu chứng diễn ra thường xuyên hơn và gây khó chịu, đây là dấu hiệu cho thấy bệnh trở nên tồi tệ hơn.

Các triệu chứng của hen phế quản thường bùng lên trong một số tình huống: 

- Hen suyễn do tập thể dục, có thể tồi tệ hơn khi không khí lạnh và khô hanh

- Hen suyễn nghề nghiệp, được kích hoạt bởi các chất kích thích nơi làm việc như khói hóa chất, khí hoặc bụi

- Hen suyễn do dị ứng, được kích hoạt bởi các chất trong không khí, như phấn hoa, bào tử nấm mốc, chất thải của gián hoặc các hạt và nước bọt khô của vật nuôi (vẩy da thú cưng).

Phân loại mức độ nghiêm trọng của bệnh hen suyễn dựa vào tần suất và mức độ các triệu chứng cùng với kết quả kiểm tra chẩn đoán. Xác định mức độ nghiêm trọng của bệnh hen suyễn của bạn giúp bác sĩ lựa chọn phương pháp điều trị tốt nhất. 

- Nhẹ không liên tục: Các triệu chứng nhẹ lên đến hai ngày một tuần và lên đến hai đêm một tháng

- Nhẹ nhàng dai dẳng: Triệu chứng nhiều hơn hai lần một tuần, nhưng không quá một lần trong một ngày

- Trung bình dai dẳng: Triệu chứng mỗi ngày một lần và nhiều hơn một đêm một tuần

- Nặng: Các triệu chứng suốt cả ngày vào hầu hết các ngày và thường xuyên vào ban đêm

Phòng ngừa và kiểm soát lâu dài là chìa khóa trong việc ngăn chặn các cơn hen trước khi chúng bắt đầu. Điều trị thường bao gồm nhận biết và tránh các yếu tố kích hoạt cơn hen. Trong trường hợp cơn hen bùng phát cần phải sử dụng thuốc.

Các loại thuốc được lựa chọn phụ thuộc vào tuổi, triệu chứng, tác nhân gây hen phế quản. Thuốc phòng ngừa, kiểm soát lâu dài làm giảm viêm trong đường dẫn khí. Thuốc giãn phế quản nhanh chóng mở đường thở bị viêm. Trong một số trường hợp, thuốc chống dị ứng là cần thiết.

Thuốc kiểm soát hen lâu dài, thường được dùng hàng ngày, là nền tảng của điều trị hen phế quản. Những loại thuốc này kiểm soát hen suyễn hàng ngày và làm giảm khả năng lên cơn hen. Các loại thuốc kiểm soát dài hạn bao gồm:

- Corticosteroid dạng hít. Những loại thuốc chống viêm này bao gồm fluticasone (Flonase, Flovent HFA), budesonide (Pulmicort Flexhaler, Rhinocort), flunisolide (Aerospan HFA), ciclesonide (Alvesco, Omnaris, Zetonna), beclometasas furoate (Arnuity Ellipta).

- Không giống như corticosteroid đường uống, những thuốc corticosteroid này có nguy cơ tác dụng phụ tương đối thấp và thường an toàn khi sử dụng lâu dài.

- Thuốc kháng Leukotriene. Những loại thuốc uống này - bao gồm montelukast (Singulair), zafirlukast (Accolate) và zileuton (Zyflo) - giúp giảm các triệu chứng hen suyễn trong 24 giờ. Trong những trường hợp hiếm hoi, những loại thuốc này có liên quan đến các phản ứng tâm lý, như kích động, gây hấn, ảo giác, trầm cảm và suy nghĩ tự tử. Khi sử dụng cho bệnh nhân cần chú ý.

- Thuốc chủ vận beta tác dụng kéo dài:  Những loại thuốc hít này, bao gồm salmeterol (Serevent) và formoterol (Foradil, Perforomist), mở đường thở. Một số nghiên cứu cho thấy rằng chúng có thể làm tăng nguy cơ lên cơn hen nặng, vì vậy chỉ dùng chúng kết hợp với một loại thuốc corticosteroid dạng hít. Những loại thuốc này cũng có thể che giấu sự suy giảm hen suyễn, không sử dụng chúng cho một cơn hen cấp tính.

- Theophylin. Theophylline giúp giãn phế quản, làm bệnh nhân dễ thở hơn.

- Thuốc hít kết hợp: Những loại thuốc này - như fluticasone-salmeterol, budesonide-formoterol (Symbicort) và formoterol-mometasone (Dulera) - có chứa chất chủ vận beta tác dụng dài cùng với một corticosteroid. Vì những thuốc hít kết hợp này có chứa chất chủ vận beta tác dụng kéo dài, chúng có thể làm tăng nguy cơ bạn bị lên cơn hen nặng.

Thuốc điều trị đợt bùng phát được sử dụng khi cần thiết để giảm triệu chứng nhanh chóng, chúng bao gồm:

- Thuốc chủ vận beta tác dụng ngắn. Những thuốc giãn phế quản dạng hít hoạt động trong vòng vài phút để nhanh chóng làm giảm các triệu chứng trong cơn hen. Chúng bao gồm albuterol (ProAir HFA, Ventolin HFA, những loại khác) và levalbuterol (Xopenex).

- Ipratropium (Atrovent). Giống như các thuốc giãn phế quản khác, ipratropium hoạt động nhanh chóng để thư giãn ngay lập tức đường thở,  giúp bệnh nhân dễ thở hơn. Ipratropium chủ yếu được sử dụng cho khí phế thũng và viêm phế quản mãn tính, nhưng đôi khi nó được sử dụng để điều trị các cơn hen suyễn.

- Corticosteroid đường uống và tiêm tĩnh mạch. Những loại thuốc này - bao gồm prednisolone và methylprednisolone - làm giảm viêm đường thở do hen suyễn nghiêm trọng. Chúng có thể gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng khi sử dụng lâu dài, vì vậy chúng chỉ được sử dụng trên cơ sở ngắn hạn để điều trị các triệu chứng hen suyễn nghiêm trọng.

Thuốc điều trị đợt bùng phát làm giảm các triệu chứng của người bệnh ngay lập tức. Nhưng nếu thuốc kiểm soát dài hạn hoạt động tốt thì không nên sử dụng thuốc điều trị đợt bùng phát thường xuyên.

Thuốc dị ứng dùng trong các trường hợp hen phế quản được kích hoạt hoặc trở nên tồi tệ hơn do dị ứng. Bao gồm các:

• Liệu pháp miễn dịch). Theo thời gian, các mũi tiêm dị ứng làm giảm dần phản ứng của hệ thống miễn dịch với các chất gây dị ứng cụ thể. 

• Omalizumab (Xolair)  Thuốc này, được tiêm 2 - 4 tuần một lần, đặc biệt dành cho những người bị dị ứng và hen suyễn nặng. Nó hoạt động bằng cách thay đổi hệ thống miễn dịch.